Tomikovo - subiektywnie o książkach

Urszula Lewartowicz „Moje frazeolo” Wydawnictwo Fundacja Poetariat, 2023  pod redakcją Magdaleny Kapuścińskiej  Tom Urszuli Lewartowicz , zatytułowany nieco przewrotnie „ Moje frazeolo ”, odbieram jako swoiste laboratorium języka, w którym słowo zostaje poddane nieustannym eksperymentom. Mamy tu niewątpliwie do czynienia z mistrzynią słowa, poetką, która nie tylko czuje rytm języka, ale także zna jego słabości, przywary, przyciasne ramy i utarte frazesy. Autorka, którą ja często określam znakomitą „poe-satyryczką”, udowadnia, że granica między liryką a satyrą jest cienka jak kartka papieru i że na tej granicy można budować literaturę, która bawi, a zarazem zmusza do refleksji. W Jej twórczości liryka zawsze idzie pod rękę z ironią, a błyskotliwa satyra z delikatnością lirycznego obrazu. Polska literatura zna satyrę i lirykę od zawsze, ale rzadko udaje się je połączyć w tak organiczną całość, jak czyni to Urszula Lewartowicz. Od Boya-Żeleńskiego po Barańczaka (który mówił: “ śm...

Barbara Guszała „Wierszem malowane”   Wydawnictwo Fundacja Poetariat, 2025  pod redakcją Magdaleny Kapuścińskiej  Już sam tytuł debiutanckiego tomu Barbary Guszały „ Wierszem malowane ” sugeruje, że mamy do czynienia z liryką, która działa jak pędzel: szkicuje obrazy, zatrzymuje barwy i nastroje, wydobywa z codzienności to, co kruche i ulotne. Poezja autorki jest właśnie takim malowaniem, nie na płótnie, lecz w wyobraźni czytelnika. Każdy wiersz to jakby impresja, zapis chwili, wspomnienia lub uczucia, które zostało uchwycone w języku prostym, szczerym, a zarazem pełnym emocji. Niezwykły klimat książce nadają przepiękne ilustracje autorstwa Magdaleny Kapuścińskiej .  Czytelnik, biorąc do rąk tę książkę, szybko zauważy, że to nie jest poezja, która chce olśniewać eksperymentami czy hermetycznymi metaforami. To raczej poezja serca, gdzie najważniejsze są bliskość, ciepło i doświadczenie przeżywania świata pełnego natury, ludzi, wspomnień i uczuć. Jednym z najwa...

Dorota Nowak  „ rano otwieram oczy ”   Wydawca i redaktor: Tomasz Kowalczyk, 2022 Są takie książki, do których wraca się jeszcze wiele lat po premierze, szczególnie gdy autorka posiada znakomity kunszt literacki, umiejętność łączenia prywatnej opowieści z uniwersalnym przesłaniem, oraz odwagę pisania o rzeczach trudnych. Książka „ rano otwieram oczy” Doroty Nowak jest właśnie takim tomem - intymnym, skupionym na detalach, niezwykle przenikliwym i poetycko pięknym.  To poezja zakorzeniona w codzienności - w zwyczajnych obrazach: kuchennego stołu, spacerów nad rzeką, rozmów przy kawie, pożółkłych fotografii. A jednak te zwyczajne sceny rozświetla szczególna aura, sprawiając, że znane rzeczy nabierają innego ciężaru. Pod powierzchnią codzienności pulsuje tu niepokój, sugestia istnienia równoleglego świata, albo po prostu tego samego, lecz oglądanego z innej perspektywy, w innym świetle. Jednym z głównych punktów odniesienia staje się w tym tomie pamięć rodzinna, związana z...

  Anna Przybyll "Sekwencja udanych gestów"  Wydawnictwo autorskie, 2024  Tom „ Sekwencja udanych gestów ” Anny Przybyll otworzył się przede mną jak ciche wnętrze świątyni, do której weszłam i nagle poczułam, że jestem w innym świecie. Wiersze te mają w sobie ciszę modlitwy i ruch codziennego życia, łączą to co ziemskie, z tym co wymyka się nazwaniu. Każdy wiersz to jak fragment lirycznego notatnika, pisanego w miejscach, gdzie codzienność styka się z metafizyką - na styku „ wody i ognia ”, między powrotem do rodzinnego domu, a lotem “ w stronę horyzontu ”. Ważnym rysem tej poezji jest zdolność uchwycenia momentów granicznych: nadejścia wiosny, końca roku, powrotu w miejsca dawno opuszczone, czy też chwil zmagania się z depresją. Poetka nie szuka wielkich słów, Jej język jest gęsty od prostych obrazów, spokojny, pełen pauz, które pozwalają czytelnikowi usłyszeć własne myśli.  Weźmy choćby wiersz „ Depresja ”, który w swojej surowej prostocie, bez cienia patosu, zro...

Magdalena Łubkowska „Układam się w całość” Wydawnictwo autorskie, 2024  Wiersze Magdaleny Łubkowskiej z tomu „ Układam się w całość ” wibrują czułością, to poezja półszeptów, która rozchodzi się jak delikatne światło “ waniliowym świtem ”. Poetka zainspirowana twórczością Haliny Poświatowskiej zaprasza do świata czułych wierszy i pięknych erotyków, a wszystko to w klimacie budzącego się słońca oraz urokliwych zmierzchów.  Już sam tytuł tomu zapowiada proces: składanie siebie z fragmentów - z miłości i jej braku, z ciszy i szeptu, ze światła i półcieni. Jest to coś, co można by nazwać poetyką nieuchwytności - dążeniem do wyrażenia stanów, które wymykają się językowi, ale dają się zasugerować obrazem, rytmem, przerwą między wersami. Autorka idealnie oddaje klimat liryki intymnej, ale tej najsubtelniejszej, jak u Haliny Poświatowskiej, do której zresztą świadomie nawiązuje. Inspiracja tą wielką poetką nie jest tu pustym gestem - autorka z podobną finezją mówi o kobiecości i emoc...

  Bogusława Chwierut “Jesienne powroty” W ydawnictwo Fundacja Poetariat, 2024  Wyobraźcie sobie jesień. Taką prawdziwą, z mgłą na polach, z kubkiem ciepłej herbaty z mięty i malin, z deszczem za oknem i dźwiękiem kroków na mokrym chodniku. A teraz dodajcie do tego słowa - wiersze, które pachną świeżym chlebem i brzmią jak „dzień dobry” szeptane przez ukochaną osobę. Takie właśnie są „ Jesienne powroty” .  Bogusława Chwierut stworzyła w tym tomie liryczną mapę powrotu do miejsc, ludzi, zapachów i do siebie. To poezja mocno zakorzeniona w tym, co najważniejsze: w miłości, pamięci, codzienności i trwaniu.  Już sam tytuł tomu zdradza jego wewnętrzną konstrukcję. "Powroty" to słowo - klucz, które otwiera drzwi do intymnej opowieści o ludziach i miejscach - zarówno tych obecnych, jak i dawno już nieobecnych. Jesień tutaj, to nie tylko pora roku, to stan duszy, czas zbioru i zadumy. Tomik pulsuje rytmem zmienności - od bliskości do rozłąki, od miłości do straty, od namiętn...